Przed badaniem
Badania ostrości wzroku przeprowadzane są przez specjalistę w gabinecie okulistycznym lub optometrycznym. Do takiej wizyty należy się zawsze dobrze przygotować: najlepiej w tym dniu zrezygnować z makijażu, szczególnie w okolicy oczu. Jeśli nosimy szkła kontaktowe, należy je wyjąć, a jeżeli używamy okularów, warto znać ich aktualną moc. Na wizytę powinniśmy zabrać wcześniejsze wyniki badań i okulary, których ostatnio używaliśmy, jeśli takie posiadamy.
Jak przebiega badanie?
Na samym początku specjalista przeprowadza wywiad, w którym pyta o historię choroby oraz aktualne dolegliwości. Jeśli przyjmujemy jakiekolwiek leki czy suplementy, należy o tym poinformować. Konieczne jest również poinformowanie o innych chorobach przewlekłych, na które cierpimy. Kolejnym krokiem jest ocena przedmiotowa pacjenta, czyli ocena wyglądu powiek, gałek ocznych i ich rozstawu. Ostatnim krokiem są badania: ostrości i jakości widzenia np. widzenie stereoskopowe czy rozpoznawanie barw.
Rodzaje badań
Ogólnie można podzielić je na badania podstawowe i dodatkowe. Wśród badań podstawowych znajdują się:
- Badanie ostrości widzenia do dali i bliży — przeprowadzane jest dla każdego oka osobno. Wykorzystuje się tu specjalne tablice, na których umieszczone są różnej wielkości litery i cyfry, tzw. optotypy (dla dzieci są to obrazki). Pacjent ma za zadanie odczytywać je z odległości 5 m. Przeczytanie pierwszego rzędu oznacza widzenie na poziomie 0,1. Jeśli potrafi przeczytać 10 rząd, to jest to poziom 1,0, który oznacza prawidłową ostrość. Niektórzy czasem potrafią przeczytać niższe rzędy, ale na przykład widzenie na poziomie 2,0 zdarza się już bardzo rzadko. Bywają również przypadki, kiedy pacjent nie widzi żadnych znaków na tablicy. Wówczas specjalista pokazuje palce w celu rozpoznania ich ilości, a jeśli badany ma problem również z tym, sprawdzane jest u pacjenta poczucie światła. Jeśli to nie przyniesie pożądanego skutku, mówimy o ślepocie całkowitej. Widzenie z bliży bada się za pomocą specjalnych tablic, odczytywanych z odległości 30/40 centymetrów. W przypadku stwierdzenia widzenia poniżej normy specjalista dobiera odpowiednią korekcję wzroku. Niekiedy ostrość widzenia bada się przy pomocy autorefraktometru, znanego jako komputerowe badanie wzroku. Należy jednak pamiętać, że jest to jedynie narzędzie pomocnicze, nie tak dokładne jak pełne badanie.
- Badanie ciśnienia śródgałkowego — pomiar ten przeprowadza się urządzeniem zwanym tonometrem na dwa sposoby. Może ono przebiegać bezdotykowo, jako dmuchnięcie w oko lub wymagać znieczulenia kroplami, aby zbadać oko w kontakcie bezpośrednim. Prawidłowa wartość ciśnienia wynosi około 10-21 mm Hg.
- Badanie całego oka — do tego służy lampa szczelinowa (biomikroskop). Dzięki lampie szczelinowej możliwe jest dokładne badanie i ocena poszczególnych części oka: rogówka, twardówka, komora przednia, tęczówka, komora tylna, soczewka oraz aparatu ochronnego oka: powieki, rzęsy, spojówka, itp. Badanie trwa kilka minut i jest całkowicie bezpieczne i bezbolesne. Jeśli specjalista wykryje jakiekolwiek nieprawidłowości, może skierować nas na dodatkowe badania.
Jeśli w badaniu podstawowym wykryto jakieś nieprawidłowości lub jeśli w rodzinie pacjenta występowały wcześniej choroby oczu, np. jaskra, to specjalista kieruje na dodatkowe badania mające pomóc w postawieniu końcowej diagnozy. Wśród takich badań wymienić można:
- Badanie pola widzenia (perymetryczne) – badaniu poddawana jest siatkówka oraz przednia część drogi wzrokowej. Ma ono na celu sprawdzić jaki zakres przestrzeni obejmuje wzrokiem pacjent. Do badania wykorzystuje się perymetr. Osoba badana, za pomocą przycisku, powiadamia kiedy zauważy punkt świetlny pojawiający się na tarczy urządzenia. Istnieją dwie metody, którymi można zbadać pole widzenia. Jest to perymetria statyczna i kinetyczna. Badanie trwa około 20 minut, a dzięki niemu określić można ubytek w polu widzenia.
- USG oka- do badania wykorzystuje się ultrasonograf. Polega na przyłożeniu małej głowicy USG do zamkniętej powieki. Trwa około 10 minut i jest nieinwazyjne. Metoda ta wykorzystywana jest przy diagnozowaniu urazów oka, zmian cukrzycowych, krwotoków do gałki ocznej, obecności ciał obcych czy odwarstwienia siatkówki.
- Badanie obrazowe oka- polega na badaniu poszczególnych struktur oka. Jest bardzo dokładne, pozwala zdiagnozować jaskrę, zwyrodnienie plamki żółtej oraz zmiany nowotworowe. Wśród badań obrazowych oka wymienić można: badanie GDX (skaningowa polarymetria laserowa), badanie HRT (skaningowa tomografia siatkówkowa) oraz badanie OCT (laserowa spektralna optyczna koherentna tomografia).
Znajdź Optyka w swojej okolicy
Ile kosztują badania wzroku?
Trudno określić wysokość opłaty za badanie. Jest ona uzależniona od zakresu przeprowadzonych badań, rejonu kraju oraz specjalisty. Badania w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia wykonywane są bezpłatnie.
Co ile należy powtarzać badania?
Osoby dorosłe po 40. roku życia powinny badać wzrok co 2 lata. Jeśli występują dodatkowe choroby przewlekłe, należy badać się nawet co pół roku. Osoby starsze powinny raz w roku odwiedzić specjalistę. W praktyce za każdym razem gdy poczujemy jakikolwiek dyskomfort związany z patrzeniem na bliskie lub dalsze odległości, jest to sygnał, który powinien nas skłonić do wizyty u specjalisty.
