Odpowiedzialność za zgodność towaru lub usługi w pracy Optyka oraz Optometrysty

Poniższy materiał jest objęty prawami autorskimi. Powielanie lub publikowanie w części lub całości bez uzyskania zgodny KRIO jest niedozwolone.

 

W niniejszym artykule omówię i przybliżę zagadnienia takie jak: zwrot, reklamacja, rękojmia, gwarancja, które dotyczą aspektów funkcjonowania zakładu optycznego. Czasem błędnie ze sobą utożsamiane, regulują odmienne uprawnienia oraz obowiązki, występujące po stronie konsumenta, salonu optycznego, czy producenta. W artykule postaram się w sposób jak najbardziej prosty oraz przejrzysty wyjaśnić te skomplikowane prawnie zagadnienia.

Obowiązki optyków w stosunku do konsumentów

Zacznijmy na początku od zasadniczej kwestii, czyli przybliżenia pojęcia „konsument”, z którym każdy z nas spotyka się często w życiu codziennym, ale zwrot ten najczęściej używany jest w znaczeniu potocznym. W Kodeksie cywilnym mianem konsumenta określa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej, czyli na przykład zawierającą umowę, niezwiązaną bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby. Konsumentem może być też więc, na przykład osoba, która wprawdzie prowadzi działalność gospodarczą, ale w konkretnej transakcji nabywa towar lub usługę na własny użytek, bez związku z prowadzoną przez nią działalnością.

Sam fakt wystawienia faktury „na firmę” nie będzie miał wpływu na to czy kupujący od optyka klient, będzie konsumentem czy nie. Jeżeli wyroby zakupi od was adwokat celem wykorzystywania ich do czytania akt pozostanie on konsumentem, jeżeli wyroby zakupi natomiast stylistka celem omawiania na szkoleniach okularów jako elementu kształtowania wizerunku, to nie zostanie ona uznana za konsumenta.

Zazwyczaj konsument jest kupującym, a przedsiębiorca sprzedającym. Jednak nie każdy kupujący może być uznany za konsumenta. To ważne rozróżnienie, bowiem prawo konsumenckie nie ma zastosowania do umów zawieranych pomiędzy dwoma przedsiębiorcami, ani pomiędzy dwoma konsumentami.

Konsument w przeciwieństwie do przedsiębiorcy, będzie korzystać z szerszej ochrony prawnej. Uznanie za konsumenta ma istotne znaczenie prawne. Od tego często zależy, jakie przepisy zostaną zastosowane do oceny całej transakcji.

Obowiązki przedsiębiorcy w relacjach z konsumentami

Zgodnie z Ustawą o prawach konsumenta, przedsiębiorca wchodzący w relację z konsumentem, powinien poinformować go w szczególności o:

• sposobie i terminie spełnienia świadczenia przez przedsiębiorcę,
• stosowanej przez przedsiębiorcę procedurze rozpatrywania reklamacji,
• przewidzianej przez prawo odpowiedzialności przedsiębiorcy za zgodność świadczenia z umową,
• treści usług posprzedażnych i gwarancji.

Dodatkowo w przypadku umów zawieranych na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta w sposób jasny i zrozumiały o:

• sposobie i terminie wykonania prawa odstąpienia od umowy, ewentualnie
• braku prawa odstąpienia od umowy.

Informacje te powinny zostać przekazane najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową, o ile informacje te nie wynikają już z okoliczności.

Odstąpienie od umowy, czyli zwrot towaru

Konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów, z wyjątkiem kosztów określonych w ustawie. Jeżeli natomiast konsument zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta albo wycieczki, termin do odstąpienia od umowy wynosi 30 dni.

W takim przypadku umowę uważa się za niezawartą, przedsiębiorca zwraca płatności otrzymane od konsumenta, a konsument zwraca towar.

Podkreślenia wymaga jednak fakt, że zgodnie z przepisami zwrot towaru bez określenia przyczyny może nastąpić, wyłącznie w przypadku zawarcia umowy na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. Oznacza to, że konsument nie może odstąpić od umowy i zwrócić okularów zakupionych w stacjonarnym salonie optycznym.

Nawet jeżeli umowa zostanie zawarta poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość konsumentowi nie przysługuje prawo odstąpienia od umowy zawartej w odniesieniu do umów, w których:

• przedmiotem świadczenia jest towar nieprefabrykowany, wyprodukowany według specyfikacji konsumenta lub służący zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb,
• w której przedmiotem świadczenia jest towar dostarczany w zapieczętowanym opakowaniu, którego po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu,
• w której przedmiotem świadczenia są towary, które po dostarczeniu, ze względu na swój charakter, zostają nierozłącznie połączone z innymi towarami.

Powyższe wyłączenia będą dotyczyć na przykład okularów przygotowanych przez optyka według recepty dla konkretnego klienta, połączonych z wybranych opraw i soczewek, natomiast zwrotowi będą podlegały klasyczne okulary przeciwsłoneczne.

Należy pamiętać, że niezależnie od powyższych przepisów dotyczących możliwości odstąpienia od umowy, wynikających z praw konsumentów, część sprzedawców dobrowolnie oferuje konsumentom, możliwość zwrotu lub wymiany towarów w sklepach stacjonarnych, często robią tak na przykład sieci odzieżowe. Jest to dozwolona prawnie praktyka, mająca na celu wyjście na przeciw potrzebom konsumentów.

W tym temacie warto wspomnieć jeszcze o jednej regulacji wynikającej z prawa farmaceutycznego, w przypadku, gdy klient nabędzie wyroby medyczne np. gotowe okulary korekcyjne, w aptece, to nie będą one podlegały zwrotowi. Przepis ten nie dotyczy jednak wyrobów zwracanych w aptece z powodu wady jakościowej lub niewłaściwego ich wydania. Należy podkreślić jednak, że regulacja ta nie będzie dotyczyła wyrobów kupowanych w salonach optycznych, ponieważ nie posiadają one statusu apteki i nie podlegają w tym zakresie przepisom prawa farmaceutycznego. Optycy maja większą elastyczność niż apteki w obszarze budowania polityki zwrotów, co w niektórych przypadkach może wpływać na ich przewagę rynkową.

Niezgodność towaru z umową

Odstąpienie, o którym mowa powyżej dotyczy towaru bez wad, zwracanego bez podania przyczyny, co natomiast jeżeli wyrób ma wady?

Roszczenia wynikające z niezgodności towaru z umową i ich konsekwencje związane z naprawą, wymianą towaru, czy też obniżeniem ceny jego zakupu lub odstąpieniem od umowy również wynikają z Ustawy o prawach konsumenta.

Zacznijmy od ustalenia, kiedy towar jest zgodny, a kiedy nie jest zgodny z umową.

Produkt jest zgodny, jeżeli zgodne z umową pozostają w szczególności jego opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność, jak również przydatność do szczególnego celu, do którego jest potrzebny konsumentowi.

Dodatkowo, aby można uznać, że towar jest zgodny z umową to musi on między innymi:

• nadawać się do celów, do których zazwyczaj używa się towaru tego rodzaju,
• co do zasady, występować w takiej ilości i mieć takie cechy, w tym trwałość i bezpieczeństwo, jakie są typowe dla towaru tego rodzaju i których konsument może rozsądnie oczekiwać, biorąc pod uwagę charakter towaru,
• być dostarczany z opakowaniem, akcesoriami i instrukcjami, których dostarczenia konsument może rozsądnie oczekiwać,
• być takiej samej jakości jak próbka lub wzór, które przedsiębiorca udostępnił konsumentowi przed zawarciem umowy.

Za niezgodność towaru z umową odpowiedzialność ponosi przedsiębiorca, który sprzedał produkt. Należy jednak pamiętać, że przedsiębiorca nie będzie odpowiadać za brak zgodności towaru z umową, jeśli najpóźniej w chwili zawarcia umowy wyraźnie poinformuje konsumenta, że konkretna cecha towaru odbiega od wymogów. Co jednak istotne, aby nastąpiło zwolnienie z odpowiedzialności, to konsument musi wyraźnie i odrębnie zaakceptować brak cechy towaru.

Brak zgodności towaru z umową może również wynikać z niewłaściwego zamontowania towaru, jeżeli zostało ono przeprowadzone przez przedsiębiorcę lub na jego odpowiedzialność.

W praktyce niezgodność towaru z umową w salonie optycznym może pojawić się w przypadku gdy optyk sprzeda konsumentowi okulary z oprawą inną niż wybrał klient, okulary z uszkodzonymi noskami, oprawki z których zacznie schodzić powłoka lakiernicza, okulary z soczewkami niezgodnymi z receptą, okulary z nieprawidłowo zamontowanymi przez optyka soczewkami w oprawach.

Za brak zgodności towaru z umową, przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność, jeżeli istniał on w chwili jego dostarczenia i ujawnił się w ciągu dwóch lat od tej chwili. Ustawodawca, chroniąc interesy konsumentów, w sposób bezpośredni określił, że jeżeli brak zgodności towaru z umową pojawi się przed upływem dwóch lat od dostarczenia towaru, to uznaje się, że istniał on już właśnie w chwili dostarczenia.

Kolejność roszczeń konsumenta w razie niezgodności towaru z umową

W razie niezgodności towaru z umową, konsument może żądać jego naprawy lub wymiany. W przypadku tak złożonego żądania, optyk może podjąć następujące kroki:

• postąpić zgodnie z żądaniem konsumenta,
• jeżeli konsument żąda naprawy – może dokonać wymiany, jeśli naprawa jest niemożliwa albo wymagałaby nadmiernych kosztów,
• jeżeli konsument żąda wymiany – może dokonać naprawy, jeśli wymiana jest niemożliwa albo wymagałaby nadmiernych kosztów.

Jeżeli naprawa i wymiana są niemożliwe lub wymagałyby nadmiernych kosztów dla przedsiębiorcy, może on odmówić doprowadzenia towaru do zgodności z umową.

Dokonanie naprawy lub wymiany ma nastąpić w rozsądnym czasie od chwili, w której przedsiębiorca został poinformowany przez konsumenta o braku zgodności z umową, i bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta. Koszty naprawy lub wymiany, w tym w szczególności koszty opłat pocztowych, przewozu, robocizny i materiałów, ponosi przedsiębiorca.

Należy mieć na uwadze, że konsument może również żądać obniżenia ceny albo odstąpić od umowy, gdy:

• przedsiębiorca odmówił wymiany lub naprawy towaru,
• przedsiębiorca nie dokonał wymiany lub naprawy towaru,
• brak zgodności towaru z umową występuje nadal, mimo że przedsiębiorca dokonał wymiany lub naprawy,
• brak zgodności towaru z umową jest na tyle istotny, że uzasadnia obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy bez uprzedniego żądania naprawy lub wymiany,
• z oświadczenia przedsiębiorcy lub okoliczności wyraźnie wynika, że nie doprowadzi on towaru do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta.

Jeżeli przepisy odrębne nie stanowią inaczej, przedsiębiorca jest obowiązany udzielić odpowiedzi na reklamację konsumenta w terminie 14 dni od dnia jej otrzymania. Jeżeli przedsiębiorca nie udzielił odpowiedzi na reklamację w terminie, uważa się, że uznał reklamację. Odpowiedź na reklamację przedsiębiorca przekazuje konsumentowi na papierze lub innym trwałym nośniku.

Konsument nie może zrzec się praw przyznanych mu w ustawie. Postanowienia umów mniej korzystne dla konsumenta niż postanowienia ustawy są nieważne, a w ich miejsce stosuje się przepisy ustawy.

Gwarancja

Gwarancja jest dobrowolnym oświadczeniem udzielającego gwarancję. Co oznacza, że są wyroby które nie mają i nie będą miały gwarancji ani producenta, ani sprzedawcy.

Gwarancja wynika z kodeksu cywilnego, może udzielić jej producent lub sprzedawca, a osobą uprawnioną do skorzystania z gwarancji jest kupujący. Podmiot, który przejmie odpowiedzialność z tytułu gwarancji zobowiązany jest do wydania nabywcy rzeczy dokumentu gwarancyjnego. I tak gdy gwarancji udziela producent, nawet jeżeli optyk przekazuje klientowi kartę gwarancyjną producenta, to jest jedynie pośrednikiem, a obowiązek realizacji roszczeń z tytułu gwarancji ciąży na producencie. Optyk może również we własnym zakresie udzielać swoim klientom gwarancji. Oświadczenie gwarancyjne może zostać złożone w dokumentach dostarczanych z wyrobem, a nawet w reklamie.

Oświadczenie gwarancyjne (karta gwarancyjna) wskazuje na obowiązki udzielającego gwarancji i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy sprzedany towar nie posiada określonych właściwości. Czas gwarancji i jej zakres zależy od woli udzielającego gwarancji. Na przykład producent może udzielić 5 letniej gwarancji wyłącznie na powłokę lakierniczą oprawy, a optyk może udzielić rocznej gwarancji na montaż okularów. Jeżeli jednak okres ochrony gwarancyjnej nie został określony to przyjmuje się w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego, iż wynosi on 2 lata, licząc do dnia, w którym wydano towar kupującemu. Gdy udzielający gwarancji wymienił wadliwy towar na nowy lub dokonał napraw to termin gwarancji biegnie od nowa od chwili dostarczenia klientowi wymienionego lub naprawionego produktu.

Relacje między przedsiębiorcami

Niniejsza część artykułu odnosić będzie się do sytuacji, gdy optycy sprzedają wyroby przedsiębiorcom (nie będącym konsumentami), czyli na przykład dalszym dystrybutorom oraz do relacji optyków z ich dostawcami. Do tych relacji nie będziemy stosować już Ustawy o prawach konsumenta, o których mowa powyżej, dlatego podmiotów w tych transakcjach nie będą dotyczyć przepisy odnoszące się do zwrotów i uprawnień wynikających z niezgodności towarów z umową. Dodatkowo tutaj strony transakcji będą umownie mogły dowolnie kształtować ich relacje co oznacza, że na podstawie swobody umów będą mogły w kontraktach, porozumieniach czy ogólnych warunkach, zmieniać, ograniczać czy wyłączać pewne zasady prawne.

Podkreślić należy, że jeżeli chodzi o gwarancję, zasady stosowane w relacjach pomiędzy przedsiębiorcami, będą takie jak w relacjach z konsumentami. Dlatego zagadnienia tego nie będę ponownie opisywać.

Od gwarancji należy, odróżnić natomiast rękojmię. O ile gwarancja jest dobrowolna, o tyle rękojmia, podobnie jak konsumencka niezgodność towaru z umową, została szczegółowo uregulowana w przepisach. Rękojmia oznacza odpowiedzialność sprzedawcy względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę.

Oznacza to, że z tytułu rękojmi odpowiada podmiot, który sprzedał wyrób, będzie to więc na przykład importer lub dystrybutor w stosunku do salonu optycznego i rękojmia będzie dotyczyć wyłącznie wyrobów, które mają wady.

Możliwość skorzystania klienta z uprawnień rękojmi, może mieć miejsce w następujących przypadkach:

• produkt nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia,
• produkt nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór,
• produkt nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia,
• produkt został kupującemu wydany w stanie niezupełnym.

Sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy.

W wypadkach wskazanych powyżej przedsiębiorca ma cztery roszczenia:

• odstąpienie od umowy,
• obniżenie ceny,
• naprawa produktu,
• wymiana produktu na wolny od wad.

Trzeba jednak zaznaczyć, że z pierwszych dwóch uprawnień kupujący będzie mógł skorzystać dopiero w sytuacji, gdy sprzedawca nie dokona niezwłocznie naprawy bądź wymiany danego produktu na inny, wolny od wad. Dodatkowo, co ważne, w przypadku chęci skorzystania z prawa odstąpienia od umowy, wada, na którą powołuje się przedsiębiorca musi być istotna.

Przy sprzedaży między przedsiębiorcami kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o wadzie, a w przypadku, gdy wada wyszła na jaw dopiero później – jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej stwierdzeniu.

Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat. Natomiast roszczenie o usunięcie wady bądź wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad przedawnia się z upływem roku, licząc od dnia stwierdzenia wady.

Niezależnie od powyższego, przedsiębiorcy mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć. Optycy powinni więc zwracać uwagę na zapisy jakie akceptują w umowach, ogólnych warunkach czy na fakturach, ponieważ wyłączenie lub ograniczenie rękojmi może oznaczać ograniczenie możliwości dochodzenia roszczeń w przypadku gdy towar w przyszłości okaże się wadliwy.

A co jeżeli optyk sprowadza wyroby spoza kraju?

Powyżej opisane przepisy odnoszące się do rękojmi wynikają z polskiego Kodeksu cywilnego, będą obowiązywać przedsiębiorców na terenie kraju. Często zdarza się jednak, że polskie salony optyczne zaopatrują się w wyroby za granicą.

O ile przepisy odnoszące się do ochrony konsumentów są uniwersalne i nasza Ustawa o prawach konsumenta, wdraża unijne regulacje, o tyle przedsiębiorcy niestety nie mają takiego jasnego zabezpieczenia w przepisach. Nie ma jednolitych europejskich regulacji określających zasady postępowania pomiędzy przedsiębiorcami działającymi na poziomie międzynarodowym. Oczywiście zabezpieczeniem są umowy lub inne ustalenia pomiędzy stronami, co jednak jeżeli ich nie ma?

W tym momencie warto wspomnieć więc o uregulowaniach międzynarodowych, które mogą okazać się pomocne przy analizie tego zagadnienia. Rozporządzenie unijne „Rzym I” wskazuje, że jeżeli strony nie dokonały umownego wyboru prawa właściwego (musi to nastąpić w sposób wyraźny lub jednoznacznie wynikać z umowy lub okoliczności sprawy), to umowa sprzedaży towarów podlega prawu państwa, w którym sprzedawca ma miejsce zwykłego pobytu. Tym samym w takim wypadku, jeżeli stronami danego transakcji będą przedsiębiorcy, którzy mają siedzibę w różnych państwach unijnych na przykład sprzedający jest z Hiszpanii, a kupujący z Polski, to w momencie sporu w zakresie praw przysługujących z tytułu rękojmi każdorazowo znajdą zastosowanie przepisy prawne obowiązujące w państwie, w którym sprzedawca ma miejsce zwykłego pobytu, w tym przykładzie będzie to więc Hiszpania. Oznacza to, że jeżeli polski optyk zakupi oprawy okularowe z Hiszpanii to reklamacja będzie rozpatrywana na podstawie hiszpańskich przepisów prawa, chyba że strony zawrą umowę i uregulują tą kwestię odmiennie.

Optyk między dostawcą a konsumentem

Sytuacja w której optyk, znajduje się w jednej reklamacji pomiędzy dostawcą, a konsumentem, występuje bardzo często. Chodzi o sytuację, kiedy konsument składa reklamację na wadliwy wyrób, zgodnie z przepisami optyk zobowiązany jest działać w takiej sytuacji zgodnie z prawami konsumenta. Równocześnie zależny jest w zakresie rozpatrzenia reklamacji od swojego dostawcy, na przykład producenta wyrobu. Optyk ma 14 dni na odpowiedź konsumentowi w zakresie reklamacji, czasem nie może jednak oczekiwać odpowiedzi od producenta w tak krótkim czasie, musi więc sam podjąć decyzję, co do rozpatrzenia reklamacji. Temat jest trudny i nie ma w nim prostego oraz dobrego rozwiązania. Powstaje pytanie jakie uprawnienia ma optyk względem swoich dostawców w związku z wymianą rzeczy sprzedanej konsumentowi?

W ubiegłym roku nastąpiła zmiana w przepisach prawa i polski ustawodawca zdecydował o usunięciu z kodeksu cywilnego przepisów odnoszących się do roszczeń sprzedawcy w odniesieniu do swoich poprzedników w przypadku poniesienia przez niego kosztów. Obecnie więc optyk będzie miał względem dostawcy wyłącznie roszczenie regresowe na zasadach ogólnych, czyli na podstawie art. 471 Kodeksu cywilnego. Roszczenie regresowe, to prawo dochodzenia zwrotu zapłaconych konsumentowi świadczeń z tytułu wadliwości wyrobów, jeżeli optyk poniesie ich koszty. Oznacza to, że w przypadku rozpoznania reklamacji na korzyść konsumenta, optyk będzie mógł dochodzić kosztów z tego wynikających od dostawcy. O ile oczywiście dostawca nie rozpatrzy reklamacji i nie rozliczy się z optykiem.

Oczywiście przy większych transakcjach, zabezpieczeniem będą umowy, w nich strony mogą dowolnie kształtować relacje obowiązujące pomiędzy nimi. Wskazanie w umowie procedury reklamacyjnej, terminu rozpatrzenia reklamacji i wydłużenie okresów odpowiedzialności producenta za produkt, bardzo często zwiększy bezpieczeństwo prowadzenia biznesu przez optyka.

Odpowiedzialność optyka, optometrysty i okulisty

Zarówno optyk, optometrysta, jak i okulista są odpowiedzialni za jakość widzenia pacjenta, jednak w różnym stopniu oraz zakresie.

W przypadku, gdy optyk wykonuje okulary na podstawie zlecenia od innego specjalisty, jego odpowiedzialność będzie ograniczała się do odpowiedzialności za towar i wykonaną usługę w postaci montażu okularów, na zasadach opisanych powyżej, z tytułu: zwrotu produktu o ile dotyczy, niezgodności towaru z umową, rękojmi pomiędzy przedsiębiorcami i gwarancji. W przypadku, gdy optyk wykonuje okulary na podstawie osobiście wykonanych pomiarów, jego odpowiedzialność obejmować będzie również kwestie związane z jakością tych pomiarów.

Z uwagi na fakt, że do zadań optometrysty należy m.in. przeprowadzanie pomiarów refrakcji, diagnozowanie oraz właściwy dobór korekcji optycznej, a do zadań okulisty należy diagnostyka i leczenie schorzeń oczu, jak również przeprowadzanie pomiarów refrakcji i dobór korekcji optycznej, i oba zawody obecnie są uznawane za zawody medyczne, ich przedstawiciele będą ponosili odpowiedzialność w szerszym zakresie. Nieprawidłowe badanie skutkujące wystawieniem recepty na niewłaściwy produkt lub nieprawidłowy dobór produktu dla pacjenta, może skutkować odpowiedzialnością po stronie okulisty lub optometrysty.

Zarówno okulista, jak również optometrysta, będą więc ponosić odpowiedzialność zawodową w sytuacji, kiedy nie będą postępować zgodnie z zasadami wykonywania ich zawodu. Optometrysta będzie odpowiadać za zawinione naruszenie przepisów związanych z wykonywaniem zawodu optometrysty, lekarz z kolei za naruszenie zasad etyki lekarskiej oraz przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza. Osoby wykonujące zawód medyczny podlegają bowiem odpowiedzialności zawodowej za zawinione naruszenie przepisów związanych z wykonywaniem danego zawodu medycznego.

Dodatkowo, osoby wykonujące zawód okulisty, jak również optometrysty zobowiązane są postępować z należytą starannością, zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej i umiejętnościami niezbędnymi do wykonywania tego zawodu, z poszanowaniem praw pacjenta i dbałością o jego bezpieczeństwo. W przypadku naruszenia praw pacjenta przedstawiciele obu zawodów mogą ponosić odpowiedzialność na gruncie Ustawy o prawach pacjenta.

Wyżej wskazane odpowiedzialności nie wykluczają jednocześnie ponoszenia odpowiedzialności na innych podstawach. Z zakresu prawa cywilnego należy mieć na względzie odpowiedzialność odszkodowawczą – w przypadku poniesienia szkody przez klienta, jak również odpowiedzialność z zakresu zadośćuczynienia przykładowo, za rozstrój zdrowia. Dobrym zabezpieczeniem na wypadek odpowiedzialności cywilnoprawnej są ubezpieczenia.

Dodatkowo, czyn polegający na wyrządzeniu szkody bądź naruszeniu praw pacjenta może wypełniać znamiona przestępstw określonych w kodeksie karnym.

Podsumowanie

Podsumowując w procesie ustalenia odpowiedzialności optyka i optometrysty, kluczowe będzie ustalenie kilku rzeczy. Po pierwsze jakiej relacji dotyczy transakcja, czy dotyczy konsumentów czy przedsiębiorców. Po drugie konieczne będzie ustalenie czego dotyczy reklamacja czy dotyczy wyrobu czy usługi na przykład montażu okularów wykonanej przez optyka. W trzecim punkcie konieczne będzie ustalenie podstawy roszczeń czy reklamacja odnosiła się będzie do odstąpienia od umowy, niezgodności towaru z umową czy gwarancji. I na końcu ewentualnie, kto ponosi odpowiedzialność za reklamację producent z tytułu wady wyrobu, optyk z powodu niewłaściwego montażu, optometrysta z powodu nieprawidłowego doboru produktów, czy może okulista z powodu nieprawidłowego wykonania badania. Ustalenie tych aspektów pozwoli dopiero na wybór procedury reklamacyjnej i właściwych przepisów prawa, które będą miały zastosowanie do danego przypadku. A wiedza na ich temat, w zakładzie optycznym, jest równie ważna jak wiedza na temat produktów.

 

Autorka tekstu:

Katarzyna Kroner
Radca Prawny. Partner w Kancelarii Dobrzański Bzymek-Waśniewska Sroka-Maleta (DBS), w której kieruję praktyką wyrobów medycznych. Ukończyła studia podyplomowe „Prawo
medyczne i bioetyka; na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od 10 lat prowadzi prawniczego bloga dotyczącego wyrobów medycznych https://wyrobymedyczneokiemtemidy.pl/.